Stripanalyse - Thorgal

Thorgal

De boogschutters

A Cover

B Inhoud

1 Wat zie je in dit vakje (hierboven afgebeeld)? (grondig beschrijven)

Een donkergrijze, bijna zwarte, stenen toren met een klein raam bovenaan. Een silhouet met pijl en boog leunt tegen de buitenmuur van de toren. Enkele lichamen liggen op de grond, zij dragen een kiltachtig gewaad en zijn gewapend met een speer. Achter de toren is een hut met strooien dak te zien. En onderaan het plaatje zie je een close-up van de persoon die tegen de buitenmuur leunt. Hij draagt een soort masker met steen in verwerkt, is kaal en heeft een norse blik. De wolken aan de hemel zijn grijszwart afgebeeld en de gebouwen lijken omringt te zijn door wat een houten omheining lijkt te zijn.

2 Wat leid je daaruit af?

Een dorp of kamp wordt aangevallen. Het silhouet staat op de uitkijk. Aan de vormgeving van de hutten en de toren, de klederdracht van de lichamen op de grond vermoed ik een klein Noors of Keltisch dorp. De aanval of overval speelt zich midden in de nacht af, als ik afga op de donkere wolken en de nogal donkere close-up van de ongure figuur die op de uitkijk staat. De lichtere stukken zouden in dit geval dan van het maanlicht komen.

3 Dit zijn de eerste personages die in beeld komen. Wat is hun naam? Zijn het de protagonisten? Licht toe.

Ik heb nooit de strips van Thorgal gelezen. Maar doordat ik vermoedde dat Thorgal de zwartharige figuur op de cover is, had ik niet gedacht dat het personage afgebeeld in het eerst vakje de protagonist is. Het silhouet dat staat te wachten of op uitkijk staat lijkt niet op Thorgal. Door de volgende kadertjes te lezen, waarbij een ander figuur op geheimzinnige wijze uit het raam springt, wist ik vrijwel meteen dat beide personages wel eens de antagonisten konden zijn.

We komen pas de naam van deze personages te weten op pagina 13 vakje 2. Daar zegt Boomvoet de naam van de personages die hij herkent als oude bekenden. We weten als lezer nog niet dat deze personages dezelfde zijn als in het begin van de strip. Ze zijn afgebeeld als in de verte naderend. Wanneer ze dichterbij komen, leggen we de link met het duo dat de arm van een priester afschoot na een overval. We weten dus dat, wat Boomvoet zegt over hen, waar is. Doordat Thorgal in een storm zat op het moment van de overval kunnen we concluderen dat het duo, dat later geïdentificeerd wordt als Kriss van Valnor en Sigwald de Verbrande, de antagonisten zijn. Zij kunnen het onze protagonist Thorgal wel eens moeilijk maken in het verdere verloop van het verhaal. Je schiet niet zomaar de arm van een priester af. Hierbij kwam ik tot de conclusie dat er wel een schroefje loszit bij de jonge vrouw, later bekend als Kriss van Valgor.

1 Hoe merk je aan het beeld dat er een verandering in tijd en ruimte heeft plaatsgevonden?

Voor de eerste keer in de strip is er gebruik gemaakt van 'kleur'. Lichte kleuren, heldere kleuren, zoals grasgroen, beige, mosgroen en tinten gaande van siennabruin tot licht oker. Er is ook gebruik gemaakt van lichtblauw en wittinten. Hierdoor trek je de tekening 'open'. Er is sprake van een andere tijd doordat we alles in het daglicht zien. De voorgaande pagina's waren getekend in donkere grijs en zwarttinten. Dit laat ons geloven dat het nacht is, in de realiteit van de strip. Diezelfde nacht woedt er een hevige storm, gekenmerkt door de schuine potloodlijnen die regen moeten voorstellen. De bliksemschicht die getekend is, toont de hevigheid van de storm. Wanneer we dan kijken naar Thorgal die op zee zit, merk je ook daar het stormweer als het nachtelijke tijdstip. De golfen maken geen rustige, golvende beweging, maar hebben een grove, hoekige en soms zelfs steile uitlijning. Hierdoor beseffen we dus dat Thorgal in een hevige storm op zee terecht is gekomen die uiteindelijk zijn boot doet kapseizen.

Wanneer we dan op pagina 10, vakje 1 bekijken, is door het gebruik van de lichte tinten voor de lucht een ander tijdstip aangebroken. De lichte tinten laten zien dat het dag is. Hoogstwaarschijnlijk de volgende dag, ervanuit gaande dat tijd in de strip op dezelfde manier werkt als in de realiteit. Hiermee bedoel ik dat er geen extra verduidelijking is die zou vermelden dat we op een ander moment zijn. Dan denk ik aan 24u eerder of vorige week. Dit is een standaard 'de volgende dag' zonder de woordelijke verduidelijking. Deze verduidelijking is ook niet nodig door het kleurgebruik. Daar de eerste pagina's met donkere kleuren getekend zijn en nu dus voor de eerste keer in de strip 'daglicht' volgt, concludeer ik dat dit de volgende dag is, op het eiland waar Thorgal naar toe voer met zijn boot.

2 Wat kun je afleiden uit de tekstballon i.v.m. de identiteit van de spreker (die je nog niet ziet)?

We kennen Tjall, de uiteindelijke secondant van Thorgal, al. We weten dat hij een jonge knaap is, die zijn oom gaat bezoeken. Deze informatie heeft hij meegedeeld aan Thorgal. Op het moment dat Thorgal zich afvraagt hoe ze aan land komen. Tjall zegt dat zijn oom, Arghun Boomvoet, boven op de rotsen woont. Het lukt hem niet om de boot tussen de rotsen te leiden waardoor ze crashen.

Niet enkel is Thorgal zijn boot gezonken door de botsing met het schip van Tjall, ook is Tjalls boot op de klippen gelopen. Naar deze gebeurtenis verwijst de spreker in het bovenste kadertje. Door deze informatie en die van de tekening, het huis is bovenaan de rotsen getekend, kom ik tot de conclusie dat de spreker niet minder dan Arghun Boomvoet kan zijn, de vermelde oom van Tjall.

Beschrijf de gelaatsuitdrukking van Kriss en leg het verband met het vorige vakje.

De gelaatsuitdrukking van Kriss, naar beneden wijzende wenkbrauwen, lippen op elkaar gedrukt en de grote ogen wijzen op woede.

In het begin van de strip zei Kriss dat geen enkele man met boog zich kan meten met haar. Dan komt ineens Tjall in beeld. Hij laat weten mee te dingen naar de hoofdprijs op het boogschutterstoernooi. Maar we hebben geen idee van zijn kennis en kunnen aangaande boogschieten. Het is pas als Kriss een pijl niet mooi in het midden van het draaiende rad schiet, dat Tjall zichzelf wenst te bewijzen tegenover haar. Hij laat dit op een ietwat arrogante manier duidelijk zien. De tekst 'Maar één ervan zit niet precies in het midden' al grijnzend gezegd, laat de zelfzekere Tjall zien. Hij doet na uitnodiging van Kriss, een poging om al zijn pijlen wel in het midden van de draaiende doelen te krijgen. Hij schiet al zijn pijlen vliegensvlug af, de 'tchac, tchac, tchach' die dicht opeen is neergeschreven toont de snelheid aan. Tjall zijn 'Hop' doet uitschijnen alsof het geen al te moeilijke opdracht was, wat Kriss dan ook kwaad maakt; vandaar de bovenstaande uitdrukking. Na deze vertoning, van wat we misschien toch wel pauwengedrag mogen noemen, beent ze de kamer uit.

1 Beschrijf wat je ziet.

Een man met een gouden helm op, blauwe mantel gedrapeerd en ketting met een rode steen rond de nek, maakt oogcontact met Tjall. Beide personages zijn te paard en kruisen elkaar op een weg. Dit plaatje is een close-up van wat er gebeurt in het vorige vakje, wanneer je ziet dat onze groep kruist met de anderen.

2 Welke belangrijke informatie krijg je in dit vakje als lezer?

Arghun Boomvoet oppert dat de tegenliggers op de weg in alle waarschijnlijkheid rovers zijn. Hij maant zijn reisgenoten aan om hun wapens zichtbaar te houden, doch geen reactie uit te lokken van deze groep reizende rovers. Doordat Tjall ze nauwkeurig bekijkt, merkt hij de halsketting op. Deze droeg Kriss van Valnor toen zij en Sigwald wapens kochten bij Arghun. Tjall herkent deze ketting en trekt de conclusie dat Kriss en Sigwald overvallen zijn. Beetje ironisch dat de overvallers Kriss en Sigwald ook overvallen zijn.

1 Wat zie je in dit vakje?

Aangezien hier terug donkere kleuren worden gebruikt, kan er van uitgegaan worden dat het terug nacht is. Dit wordt ook bevestigd door Thorgal die zegt: "laat ons wachten tot de nacht valt.".

Het vakje toont een vastgebonden Kriss met een ontbloot bovenlijf. Dit bevestigt dat de rovers die Kriss en Sigwald overvallen hebben niet zomaar dieven zijn. Het zijn echte struikrovers die geen geweld of afschuwelijk gedrag schuwen. Kriss wordt hier zo 'tentoongesteld' dat we als lezer een ander beeld krijgen van haar. Ze is niet enkel Kriss die de arm van je lijf kan schieten zoals op pagina 4, maar ze is ook een jonge, misschien zelfs kwetsbare vrouw. Tijdens het tijdperk van de Vikingen, Noormannen en dergelijke, is een vrouw een ondergeschikte aan de man. Ook dat blijkt hieruit; Kriss wordt voorgesteld als de jonge, prachtige deerne die gered moet worden van haar aanvallers, en deze redder is dan nog het liefst van al een man. Bevestigend dat de vrouw dus niet zonder een man kan. Dit beeld staat in groot contrast met dezelfde deerne die een kamp overvalt, met pijl en boog en mee wilt dingen naar de hoofdprijs van een boogschutterstoernooi.

2 Welk effect wordt daarmee bereikt?

We worden als lezer zachter naar Kriss. Ze heeft niet enkel een harde, kwade kant. Maar ook zij dient af en toe gered te worden. De lezer wordt warm gemaakt om Kriss haar zijde van de zaken ook te zien. Indien zij een blijvend personage wordt, zal dit een tweestrijd veroorzaken bij de lezer. We vinden sommige daden die gesteld worden niet oké. Denkend aan de overval en de arm die zij met precisie heeft afgeschoten. Maar nu ben ik meer geneigd om te denken dat ze niet het makkelijkste leven heeft gehad. Haar, laten we het een psychopathische daad noemen, verliest wat van zijn schokeffect en wordt misschien zelfs begrijpelijk door haar in deze positie te plaatsen.

Kun je hier spreken van een wending (plot point) in het verhaal? Waarom (niet)?

Ja, je kan spreken van een wending in het plot. Doordat Thorgal en Tjall, Kriss redden van een roversbende, stel je de verwachting dat beide groepen samen verder reizen. Ze zouden beide een groot reisgezelschap kunnen vormen daar beide hetzelfde toernooi als eindbestemming hebben.

Maar dan komt de psychopathische kant van Kriss boven, zij wil de monsters die haar gevangen hebben genomen, vermoorden. Er is haar onrecht aangedaan en dat moet rechtgezet worden. Bloed voor bloed. Ze biedt Thorgal de helft van de rovers aan, om te doden. Maar Thorgal is niet opgezet met haar manier van redeneren. Hij geeft haar een slag in het gezicht om haar bij haar zinnen te brengen.

Door deze slag voelt Kriss zich waarschijnlijke vernederd en zweert ze wraak te nemen op Thorgal. Hierdoor wordt de verwachting die je had van een reizend gezelschap teniet gedaan. Sterker nog, Thorgal heeft er misschien een vijand bij. Eentje die zoals we hebben gelezen in de vorige pagina's, ze niet allemaal op een rij heeft, wanneer het gaat om de waarde van een mensleven.

1 Analyseer en beschrijf deze plaat grondig.

We zien een grote plaat afgebeeld met een heleboel personages. In de linkse bovenhoek van de tekening zie je een proef afgebeeld staan. Men moet een steen hangend aan een touwtje, losschieten. Aan de glimlach op het gezicht van Thorgal en Kriss te zien is dit bij hen gelukt. Onder de afgebeelde proef zie je een man, team rood, af te leiden aan het lint rond zijn bovenarm, die een pijl in twee breekt. Ik vermoed dat hij faalde in deze eerste test en zijn frustratie uit op zijn pijl. Daarnaast zie Arghun die van een kruik drinkt. Het zweet parelt op zijn voorhoofd. Hij is waarschijnlijk dorstig geworden door inspanningen te leveren voor het toernooi.

Tegelijkertijd zie je de vermoedelijke koning en koningin kritiek uiten op Kriss en Thorgal. Je ziet de verwondering en de vreugde op de gezichten van het publiek. Naast het kadertje van het publiek zie je de volgende twee testen van het boogschutterstoernooi. Namelijk een doel raken en kleibollen uit de lucht schieten. Je ziet op de achtergrond een oog afgebeeld staan. De zweetdruppels tonen aan dat focus en enig uithouding wel vereist is voor het toernooi. Dit geeft ook weer hoe zwaar de kandidaten het hebben om de proeven tot een goed einde te brengen. Het is wel niet duidelijk wiens oog dit is. Aangezien Thorgal en Kriss ernaast staan afgebeeld in een zeer gespannen en geconcentreerde houding, durf ik wel de link te leggen dat dit oog van Thorgal is.

Als laatste 'niveau' op deze plaat heb je, helemaal links onderaan, team fuchsia dat verslagen wegloopt. Met daarnaast een breed lachende Thorgal en Kriss die hun overwinning op team fuchsia nog even benadrukken door te klappen. Je ziet naast Kriss een geconcentreerde Tjall, dit laat de lezer weten dat Tjall en Arghun ook nog in de running zijn voor die felbegeerde hoofdprijs.

In de rechtse hoek onderaan zie je een tweeling fluisteren. Zij kijken in de richting van Thorgal, Kriss en Tjall. De manier waarop beide 'zijwaarts' communiceren (praten naast elkaar, zodat het gesprek en het eigenlijke praten niet opvalt). Hier leid ik uit af, dat zij iets aan het beramen zijn.

2 Welk prospectief verhaalelement merk je op?

Het toont de vooruitgang van het toernooi aan. De proeven worden door alle teams afgelegd en sommigen gaan niet door naar de volgende ronde. Dit 'bespaart' de lezer tijd. Je hoeft namelijk niet te weten exact welke teams bij welke proef uitgeschakeld worden. Je kan dit een prospectief kader implementeren wanneer je een kort verloop wil aantonen zonder het hele verhaal uit te schrijven.

1 Wat valt je op als je deze close-ups met elkaar vergelijkt?

Ze vertonen elk een andere basisemotie. De eerste close-up toont een weifelende, aarzelende houding. Kriss toont haar volharding en overtuiging van het winnen van het toernooi. Tjall probeert zijn lichaam en ademhaling te kalmeren. Dit zie je aan zijn gesloten blik. De ogen zijn gewoon gesloten, er is geen teken van dicht knijpen zoals in prentje 4. Deze persoon vertoont de emotie angst. Dat merk je aan de dichtgeknepen ogen, de opeengeperste lippen. Het zweet op zijn aangezicht, bevestigt deze gedachte nog meer. De allerlaatste persoon vertoont een zenuwachtige houding. Het lijkt of dit personage op zijn onderste lip bijt, hierdoor beklemtoont hij de zenuwachtigheid die hij voelt voor deze proef van het boogschutterstoernooi.

2 Wat leid je eruit af voor het verhaal?

De proef die men nu moet uitvoeren, is niet van de poes. Het lijkt een emotionele beproeving te worden. De spanning wordt door deze strook aan close-ups opgebouwd.

Leg de zwarte humor in deze vakjes uit.

Tjall heeft Kriss bewusteloos geslagen met een steen. Hij deed dit om haar te overmeesteren nadat zij Thorgal aanviel om de bloedsteen te behouden. Zij deelt hier op een nogal sarcastische manier mee dat ze daar niet mee opgezet was. Ze doelt op het feit dat ze het Tjall niet zal vergeven, tot hem hetzelfde lot is aangedaan. Vandaar dat ze 'Ik begrijp het' benadrukt. Dit doet ze ook zodat Tjall in het ongewisse blijft en zich niet kan voorbereiden op wat komen zal, namelijk een slag van een steen. Indien hij dit wel zag aankomen kon hij zich verdedigen en kon Kriss zich niet uit de voeten maken. Nu Kriss nog op vrije voeten rondloopt, behoort een volgende ontmoeting met onze protagonist tot de mogelijkheid in een volgend verhaal.

Geef een voorbeeld van een opvallend (terugkerend) visueel motief in deze strip.

Een opvallend, terugkerend visueel motief is de halsketting met de bloedsteen. Op de eerste pagina's van de strip wordt deze steen gestolen. We weten dat de dieven van de steen worden geleid door hebzucht. Maar wanneer de steen bij de rovers terecht komt, lijkt het alsof de steen de zucht naar spullen en zaken nog verergert. De rovers ontvoeren zelfs Kriss en nemen dus niet enkel de steen, maar ook haar lichaam. Ze verliest een deel van haar menselijkheid en wenst op zeer gruwelijk manier wraak te nemen. Dit gebeurt nadat de steen terug in haar bezit is. De steen zou symbool kunnen staan voor de slechte kant van de mens. De kant die hebzuchtig, gulzig, genadeloos, wraakzuchtig is. Ik leg daar ook de link met de naam van de steen, namelijk bloedsteen en de kleur van de steen. De steen is helderrood van kleur en is geslepen zoals een diamant. Ook daar zit een verwijzing naar de slechte kant van de mens. De bloedsteen is dus eigenlijk een bloeddiamant. Men bekomt bloeddiamanten wanneer gewone diamanten gewonnen worden ten koste van mensenlevens. Wanneer de mensen die in de diamantmijn werken, worden uitgebuit. De bloedsteen in de strip staat dus symbool voor de slechte kant van de mens. Thorgal krijgt de steen nooit in handen en we zien ook geen slechte kant van hem noch van Tjall of Aghun. Ook dit bevestigt mijn gedachte dat de bloedsteen het slechte van de mens weerspiegelt.